Ngôn Ngữ Lập Trình Tiếng Anh Là Gì

Ngôn ngữ lập trình là nhóm ngành được quan tâm hàng đầu. Bài viết này sẽ giúp các bạn hiểu được ngôn ngữ lập trình là gì và giải đáp thắc mắc nên học ngôn ngữ lập trình nào. Cùng tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây nhé!

Tìm hiểu về cấu trúc và thành phần của ngôn ngữ lập trình

Việc hiểu và lắm rõ được cấu trúc và thành phần của ngôn ngữ lập trình là cực kì quan trong với bất cứ một người lập trình viên nào. Giúp cho lập trình viên có thể hiểu và sử dụng ngôn ngữ lập trình một cách hiệu quả và chính xác.

Trong lập trình, mỗi ngôn ngữ sẽ sử dụng một tập hợp ký hiệu và ký tự đặc thù để tạo nên mã lệnh. Đây gồm các chữ cái, chữ số, các toán tử tính toán, danh sách từ khóa, dấu hiệu định dạng và những ký tự đặc quy như dấu phẩy, dấu chấm, khoảng cách và dấu xuống hàng. Tập hợp ký hiệu này được tùy chỉnh đặc biệt cho từng ngôn ngữ để phù hợp với quy tắc cấu trúc cú pháp của chúng.

Cú pháp là hệ thống quy định cách thức tổ chức và trình bày các phần tử lập trình để người viết mã có thể tạo ra code một cách chính xác và hạn chế những sai sót về cú pháp. Những quy định này chi tiết cách đặt tên cho biến, hàm, cấu trúc điều khiển luồng, sử dụng các toán tử và dấu ngăn cách, và cách thức sử dụng khoảng trống và các biểu tượng khác.ể phù hợp với quy tắc cấu trúc cú pháp của chúng.

Cú pháp đóng vai trò là ngôn ngữ giao tiếp giữa lập trình viên và máy tính, và việc áp dụng đúng cú pháp của mỗi ngôn ngữ cụ thể là yếu tố then chốt để tạo nên những chương trình chạy mượt mà và ổn định.

Ý nghĩa của một đoạn mã trong lập trình chỉ đến hàm ý và mục đích sử dụng của từng câu lệnh, biểu thức hay cấu trúc lập trình. Ý nghĩa này được xác định qua các quy định của ngôn ngữ lập trình và cú pháp áp dụng. Sự hiểu biết sâu sắc về ý nghĩa của các cấu trúc lập trình là rất cần thiết để xây dựng và duy trì các phần mềm với chất lượng đảm bảo

Nên học ngôn ngữ lập trình nào trong năm nay?

Mỗi loại ngôn ngữ lập trình đều mang những tính năng độc đáo và hướng đến việc giải quyết các loại vấn đề cụ thể. Lựa chọn ngôn ngữ để sử dụng có thể dựa vào mục tiêu cụ thể của bạn, chẳng hạn như phát triển web, tạo ứng dụng cho điện thoại Android hoặc iOS, viết phần mềm máy tính, lập trình vi mạch, công tác trong lĩnh vực học máy/deep learning, hoặc quản lý dữ liệu lớn. Hoặc bạn cũng có thể dựa vào định hướng phát triển trong tương lai của ngôn ngữ đó để quyết định. Tuy vậy, điều cốt yếu là phải nắm được nguyên lý cơ bản của lập trình và cách thức mà các ngôn ngữ này được áp dụng trong thực tế.

Dù vậy, vì mọi ngôn ngữ lập trình đều xây dựng trên những nguyên tắc cơ bản như loops, constants, variables, functions, algorithms, và hơn thế nữa, việc có một nền tảng tư duy lập trình vững chắc cùng với sự thông thạo ít nhất một ngôn ngữ sẽ làm cho việc học các ngôn ngữ khác trở nên dễ dàng hơn.

Đây là bài viết tổng hợp 12 ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất hiện nay. Nó sẽ là những công cụ đắc lực giúp bạn và công ty phát triển theo từng mục đích khác nhau. Đây chỉ là các ngôn ngữ bạn giúp bạn hiểu và tham khảo về các ngôn ngữ lập trình. Còn quyết định học, phát triển và làm việc tùy thuộc vào mục đích và khả năng của từng người. Chúc các bạn thành công.

Với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ và nhu cầu sử dụng phần mềm ngày càng tăng, số lượng của các ngôn ngữ lập trình theo đó cũng tăng lên không ngừng. Vậy đâu là những ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất? Đặc điểm của những ngôn ngữ lập trình đó là gì?  Bài viết này, TopDev sẽ giới thiệu bạn Top 15 ngôn ngữ trình được sử dụng nhiều nhất và lý do tại sao chúng lại được ưa chuộng như vậy.

Ngôn ngữ lập trình (tiếng Anh: Programming Language) là một phương tiện mà các lập trình viên sử dụng để giao tiếp với máy tính. Nó là một tập hợp các quy ước, cú pháp đặc biệt được sử dụng để tạo ra các chương trình máy tính.

Hay nói đơn giản, ngôn ngữ lập trình là dạng “ngôn ngữ” mà con người có thể hiểu được (human code), sau đó được biên dịch thành mã máy (machine code) bởi trình biên dịch để giao tiếp với các thiết bị công nghệ số.

Các ngôn ngữ lập trình khác nhau có thể được sử dụng để phát triển các loại phần mềm khác nhau, từ các ứng dụng di động, trang web cho đến phần mềm máy tính và các hệ thống nhúng. Những ngôn ngữ lập trình càng phổ biến thì càng có nhiều người sử dụng và đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển các sản phẩm công nghệ.

Top 10 ngôn ngữ lập trình phổ biến

Năm 2022 đánh dấu năm thứ 10 liên tiếp JavaScript trở thành ngôn ngữ lập trình được sử dụng phổ biến nhất.

Theo khảo sát của Stack Overflow, số lượng nhà phát triển chương trình chuyên nghiệp (professional developer) sử dụng Javascript trong năm 2022 rơi vào khoảng 67.9% tổng số người được hỏi.

Lý do để Javascript trở thành ngôn ngữ lập trình được ưa chuộng nhất là nhờ vào tính thân thiện với hầu hết các trình duyệt website, có nhiều cú pháp linh hoạt.

Mặc dù, đây là ngôn ngữ dành cho Front-end nhưng Javascript vẫn được sử dụng cho Back-end thông qua Node.js.

Bên cạnh đó, Javascript giúp tăng độ mượt cho người dùng khi tương tác trên website. Ngoài ra, cơ hội việc làm cho người học Javascript được xem là rất rộng mở.

Ưu điểm của ngôn ngữ Javascript:

Các công ty hàng đầu sử dụng JavaScript là Microsoft, Uber, PayPal, Google, Walmart, v.v.

Python được ra mắt lần đầu vào năm 1991 bởi Guido van Rossum. Theo khảo sát của Stack Overflow, Python là một trong những ngôn ngữ lập trình được yêu thích bởi những developer chuyên nghiệp cũng như những người đang học code.

Đây là ngôn ngữ lập trình bậc cao dễ học, dễ đọc, tất cả các cú pháp đều rõ ràng, trực quan. Ngoài ra, Python cũng thân thiện với người dùng, dễ nhớ bởi vì ngôn ngữ này được đánh giá là tương đồng với tiếng Anh.

Với tính ứng dụng cao trong phát triển phần mềm 3D, trí tuệ nhân tạo, lập trình game bằng Python cũng phổ biến hơn bao giờ hết. Vì vậy, với những ai có định hướng theo đuổi con đường trở thành Back-end developer thì Python là một sự lựa chọn thông minh.

Các công ty làm việc trên Python là Intel, Facebook, Spotify, Netflix, v.v.

Java là một ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng, được phát hành vào năm 1995 bởi James Gosling. Ngôn ngữ này có thể chạy trên những nền tảng hỗ trợ Java mà không cần dịch lại.

Khi đã được cài đặt Java Runtime Environment thì code Java sẽ làm việc lý tưởng trên tất cả các hệ điều hành và thiết bị. Ngoài ra, ngôn ngữ Java còn được ứng dụng rộng rãi trong phát triển ứng dụng website, big data, mobile,…

Ngôn ngữ Java còn được sử dụng trên phần phụ trợ của một số website phổ biến như là: Amazon, Google, YouTube. LinkedIn là một website nổi tiếng sử dụng ngôn ngữ Java.

Ngôn ngữ C# là ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng được phát triển bởi Microsoft vào năm 2000. C# là bước đệm khởi đầu cho kế hoạch .NET của Microsoft. C# có nhiều tính năng đa dạng, thuận tiện cho người mới bắt đầu.

C# đã chứng minh được sức mạnh của mình khi được chọn để phát triển ứng dụng website, phát triển game thực tế ảo (VR), 2D và 3D. Theo Anders hejlsberg, ông là người tạo ra C# đã phát biểu rằng ngôn ngữ C# này giống với C++ hơn là Java.

Bên cạnh đó, ngôn ngữ C# được sử dụng ở backend của một vài website phổ biến chẳng hạn như: Dell, Visual Studio. C# cũng phù hợp cho các app trên Windows, Android và iOS.

Ngôn ngữ C là một ngôn ngữ lập trình ra mắt vào cuối 1970, vận hành gần với phần cứng và gần giống với ngôn ngữ bậc thấp hơn là các ngôn ngữ bậc cao khác. Nhưng ngôn ngữ C đã cho thấy được sự khác nhau giữa chính mình với ngôn ngữ bậc thấp khác.

Điều làm nên sự khác biệt chính là việc mã C có thể được dịch và thực thi trong hầu hết các máy tính. Trong khi đó, các ngôn ngữ bậc thấp thì chỉ có thể chạy trong một số máy tính đặc biệt. Vì vậy, ngôn ngữ C được xem là ngôn ngữ bậc trung.

Ngôn ngữ C là nguồn cảm hứng cho sự ra đời của hàng loạt các loại ngôn ngữ lập trình khác như: C#, Java, Objective-C,…

Ngôn ngữ C++ là ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng được phát triển dựa trên ngôn ngữ C. C++ thường được dùng để phát triển các ứng dụng thực tế ảo (VR), đồ họa máy tính, gaming,…

Cả 2 ngôn ngữ C và C++ đều được sử dụng rộng rãi trong lập trình và khoa học máy tính. Điển hình là việc được ứng dụng cao trong phát triển các ứng dụng mà đòi hỏi yêu cầu cao về hiệu suất, ví dụ như: server app, trò chơi điện tử,…

PHP – viết tắt hồi quy của “Hypertext Preprocessor” là một ngôn ngữ lập trình kịch bản mã nguồn mở, được tạo ra vào năm 1994. Ngoài ra, PHP cũng là một loại mã lệnh chủ yếu dùng để phát triển các ứng dụng viết cho máy chủ, dùng cho mục đích tổng quát.

Mã lệnh của PHP có thể được nhúng vào trang HTML một cách dễ dàng nhờ vào việc sử dụng cặp thẻ PHP. Bên cạnh đó, ngôn ngữ PHP còn được tối ưu hóa cho các ứng dụng website, tốc độ nhanh và cú pháp giống C và Java.

Chính vì vậy, ngôn ngữ PHP tương đối dễ học và thời gian tạo sản phẩm cũng khá ngắn so với các loại ngôn ngữ khác nên PHP đã nhanh chóng trở thành một trong những ngôn ngữ lập trình website phổ biến nhất thế giới.

Tính đến nay, 83% trong tổng số 10 triệu website trên thế giới sử dụng PHP. Các lập trình viên dùng PHP để viết server-side-script và command-line-script và thậm chí là phát triển các ứng dụng desktop.

Ngôn ngữ Kotlin là một ngôn ngữ lập trình đa nền tảng, được phát triển bởi JetBrains vào năm 2011. Kotlin có thể tương tác với ngôn ngữ Java và hỗ trợ các ngôn ngữ lập trình khác.

Ngôn ngữ này được sử dụng rộng rãi cho các ứng dụng Android, ứng dụng web và phát triển ứng dụng bên server. Một số công ty sử dụng Kotlin làm ngôn ngữ lập trình chính là Pinterest, Coursera, Trello,…

Kotlin nổi bật bởi vì sở hữu các tính năng như: tính năng bảo mật tốt, tính tương tác cao, code có cấu trúc, ngắn gọn.

Go (Golang) là ngôn ngữ lập trình được Google phát triển vào năm 2007 cho các API và ứng dụng web. Ngôn ngữ này ra đời nhằm đáp ứng nhu cầu của các lập trình viên trong các dự án lớn.

Nhờ vào khả năng xử lý các hệ thống multicore, codebase và mạng lưới rộng lớn, Go đã và đang trở thành một trong những ngôn ngữ lập trình phát triển rất nhanh.

Bên cạnh đó, ngôn ngữ này phổ biến trong nhiều công ty hoạt động trong lĩnh vực công nghệ thông tin lớn nhờ vào cấu trúc đơn giản, hiện đại, nền tảng đa lõi của bộ vi xử lý và hoạt động đa nhiệm.

Một số công ty dùng ngôn ngữ Go làm ngôn ngữ lập trình của mình bao gồm: Google, Twitch, Uber, Dropbox.

Swift là một ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng, được Apple phát triển vào năm 2014 cho các ứng dụng Mac và Linux. Đây là một loại ngôn ngữ lập trình mã nguồn mở dễ học, yêu cầu ít kỹ năng viết code hơn so với các ngôn ngữ lập trình khác.

Ngôn ngữ Swift được các nhà thiết kế lấy ý tưởng từ nhiều ngôn ngữ phổ biến khác như Objective-C, Rust, Haskell, Ruby, Python, C # và CLU. Swift được sử dụng để xây dựng ứng dụng cho iOS, macOS, watchOS và tvOS.

Các ứng dụng iOS phổ biến được phát triển từ ngôn ngữ Swift bao gồm: SoundCloud, WordPress, Mozilla Firefox và một tựa game nổi tiếng – Flappy Bird. Ngoài ra, Swift được thiết kế là một ngôn ngữ có khả năng phòng chống lỗi cao.

Ngôn ngữ Ruby là một ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng, được phát triển bởi Yukihiro Matz Matsumoto vào năm 1993. Ruby là ngôn ngữ được lựa chọn hàng đầu bởi các công ty lập trình khởi nghiệp.

Ruby được phát triển và thiết kế với cú pháp đơn giản, thân thiện với người dùng trong khi vẫn linh hoạt theo quan điểm kiến trúc hướng đối tượng, hỗ trợ lập trình thủ tục và chức năng.

Ruby phổ biến hơn là nhờ Ruby on Rails (RoR) – một framework mã nguồn mở được tạo ra để phát triển các ứng dụng và cho phép chạy như một trang web thực. Nhờ vào tính dễ học và thời gian học tương đối ngắn nên ngôn ngữ Ruby nhận được rất nhiều sự quan tâm.

Tuy nhiên, ngôn ngữ Ruby thường được các nhà phát triển lựa chọn ở giai đoạn đầu và về sau họ sẽ chọn một loại ngôn ngữ bậc cao khác.

Một nhược điểm rất lớn của Ruby là khó bảo trì. Ngoài ra, tốc độ của Ruby cũng chậm hơn những ngôn ngữ khác (chẳng hạn như: PHP, Java).